Chương 92 Suối Nguồn (The Fountainhead)

Ellsworth Toohey không nói gì hết. Ông đứng mỉm cười khi tưởng tượng ra một cái máy chữ khổng lồ. Mỗi cái tên nổi tiếng ông đang nghe là một phím của bàn phím, mỗi phím đang điều khiển một lĩnh vực đặc biệt. Mỗi phím gõ và để lại dấu của nó, tất cả chúng tạo nên những câu được kết nối với nhau trên tờ giấy trắng rộng. Ông nghĩ: cái máy chữ quyết định bàn tay gõ vào những phím của nó.

Ông chợt giật mình khi nghe thấy giọng nói hờn dỗi của Mitchell Layton:

“À, phải, tờ Ngọn cờ, quỷ tha ma bắt nó đi!”

“Tôi biết,” Homer Slottern nói.

“Nó đang xuống dốc.” Mitchell Layton nói. “Nó nhất định là đang xuống dốc. Một khoản đầu tư lớn của tôi. Đó là lần duy nhất mà Ellsworth đã nhầm lẫn.”

“Ellsworth không bao giờ nhầm lẫn,” Eve Layton nói.

“Hừm, ông ấy đã nhầm, vào lúc đó. Ông ấy là người đã khuyên tôi mua một mảnh của cái khăn trải giường đầy rận đó.” Layton nhìn vào ánh mắt nhẫn nại của Toohey và vội vàng nói thêm: “Tôi không có ý phàn nàn gì đâu Ellsworth. Việc đó không sao cả. Nó thậm chí còn có thể giúp tôi giảm bớt được một phần thuế thu nhập khốn kiếp. Nhưng cái giẻ rách phản động bẩn thỉu đó chắc chắn đang xuống dốc rồi.”

“Kiên nhẫn chút đi Mitch,” Toohey nói.

“Ông không nghĩ là tôi nên bán nó đi và tìm cách thoát thân à?”

“Không đâu, Mitch, tôi không nghĩ vậy.”

“OK, nếu ông nói như vậy. Tôi đủ khả năng cho nó. Tôi có đủ khả năng chi trả cho bất kỳ cái gì.”

“Nhưng tôi thì không thể!” Homer Slottern gào lên một cách dữ dội làm mọi người bị bất ngờ. “Giờ thì tôi không thể đăng quảng cáo trên tờ Ngọn cờ nữa. Không phải là chuyện số phát hành của nó – cái đó vẫn ổn – nhưng mà dư luận chúng – có một dư luận hơi lạ - Ellsworh, tôi đang nghĩ đến chuyện hủy hợp đồng của tôi đi.”

“Tại sao?”

“Ông có biết về phong trào ‘Chúng ta không đọc báo của Wynand’ không?”

“Tôi có nghe về nó.”

“Phong trào đó do một kẻ tên là Gus Webb dẫn đầu. Họ dán truyền đơn trên những tấm kính chắn gió xe hơi và trong các nhà vệ sinh công cộng. Họ huýt sáo chê bai những phim thời sự của Wynand trong các nhà hát. Tôi không nghĩ rằng đó là một nhóm lớn nhưng… Tuần trước, một phụ nữ chẳng lấy gì làm hấp dẫn đã làm ầm lên trong cửa hàng của tôi ở Đại lộ Năm mươi… bà ta gọi chúng tôi là kẻ thù của tầng lớp lao động bởi vì chúng tôi đăng quảng cáo trên tờ Ngọn cờ. Ông có thể bỏ qua chuyện đó, nhưng vấn đề trở nên nghiêm trọng khi một trong những khách hàng lâu năm nhất của chúng tôi, một phụ nữ nhỏ bé hiền hòa ở Connecticut và là người xuất thân từ một gia đình đã ba đời theo đảng Cộng Hòa, gọi điện cho chúng tôi và bảo rằng có lẽ bà ta sẽ hủy tài khoản trả trước[134] của bà ta bởi vì có ai đó đã nói với bà ta rằng Wynand là một kẻ độc tài.”

“Gail Wynand không biết chút gì về chính trị ngoại trừ loại chính trị sơ khai nhất,” Toohey nói. “Ông ta vẫn nghĩ đến dân chủ theo kiểu ở Hell’s Kitchen. Cái thời ấy, người ta quá ngây thơ trước những tham nhũng về chính trị; các vị có đồng ý không?”

“Tôi không quan tâm. Đó không phải là điều mà tôi đang nói. Tôi muốn nói rằng tờ Ngọn cờ đang trở thành một thứ của nợ. Nó làm tổn hại đến việc kinh doanh. Ngày nay người ta phải thật cẩn thận. Ông có dính dáng tới một gã không ra gì và ông vừa mới phát hiện ra là có cuộc vận động bôi nhọ hắn ta thì ông cũng bị vấy bùn theo rồi. Tôi thì không thể chịu được những thứ như vậy.”

“Đó không hoàn toàn là sự bôi nhọ vô căn cứ.”

“Tôi không quan tâm. Tôi cóc cần biết liệu nó đúng hay sai. Tôi dại gì mà lại giơ đầu chịu báng thay cho Gail Wynand? Nếu như công chúng chống lại ông ta thì việc của tôi là tránh xa ông ta càng xa càng tốt, ngay lập tức. Và không phải chỉ mình tôi như vậy. Có hàng đống người trong số chúng ta cũng nghĩ như vậy, chẳng hạn như Jim Ferris của hãng Ferris & Symes, Billy Shultz của hãng Vimo Flakes, Bud Harper của Toddler Togs, và… quỷ tha ma bắt, ông biết tất cả bọn họ mà. Họ là bạn của ông, bọn chúng ta cả, những thương gia cải cách. Tất cả chúng tôi đều muốn rút các quảng cáo khỏi tờ Ngọn cờ.”

“Kiên nhẫn chút đi nào Homer. Tôi sẽ không vội vã đâu. Mọi việc đều có thời điểm thích hợp của nó. Có cái gọi là thời điểm tâm lý đấy.”

“Được thôi, tôi sẽ nhớ lời ông. Nhưng tôi cảm giác có cái gì đó không ổn. Một lúc nào đó tình hình sẽ trở nên nguy hiểm.”

“Có thể. Tôi sẽ nói cho anh biết khi điều đó xảy ra.”

“Tôi tưởng Ellsworth làm cho tờ Ngọn cờ cơ mà,” Renee Slottern nói một cách trống rỗng và bối rối.

Những người khác quay về phía cô ta với một sự bực mình và thương hại.

“Cô thật ngây thơ, Renee,” Eve Layton nhún vai.

“Nhưng có chuyện gì với tờ Ngọn cờ vậy?”

“Nghe đây, cô bé, đừng bận tâm tới những chuyện chính trị bẩn thỉu,” Jessica Pratt nói. “Ngọn cờ là một tờ báo đồi bại. Ngài Wynand là một kẻ xấu xa. Ông ta đại diện cho lợi ích nhỏ mọn của những kẻ giàu có.”

“Em nghĩ ông ta trông đẹp trai” Renee nói. “Em nghĩ ông ta rất gợi tình.”

“Ồ, Chúa ơi!” Eve Layton gào lên.

“Thôi nào, rút cục thì Renee cũng có quyền nói ý kiến của cô ấy chứ,” Jessica Pratt bất ngờ nổi cơn thịnh nộ.

“Em nghe nói Ellsworth là chủ tịch Hiệp hội nhân viên của tập đoàn Wynand,” Renee dài giọng nói.

“Ồ không, Renee. Tôi không bao giờ là chủ tịch của bất cứ cái gì. Tôi chỉ là một thành viên có tên trong danh sách. Giống như một thằng bé để sai vặt thôi.”

“Họ có Hiệp hội Nhân viên của Wynand cơ à?” homer Slottern hỏi.

“Lúc đầu thì chỉ là một câu lạc bộ thôi,” Toohey nói. “Năm ngoái nó đã trở thành một hiệp hội.”

“Ai tổ chức hiệp hội đó thế?”

“Ai mà biết được. Gần như là tự phát. Giống như tất cả các phong trào quần chúng.”

“Tôi nghĩ Wynand là một tên vô lại,” Mitchell Layton tuyên bố. “Hắn ta nghĩ hắn ta là ai cơ chứ? Tôi đến dự một cuộc họp cổ đông và hắn coi bọn tôi như thể chúng tôi là những kẻ tôi tớ. Tiền của tôi không tốt như của hắn ta à? Tôi không sở hữu một phần lớn của cái tờ báo khốn kiếp của hắn chắc? Tôi có thể dạy cho hắn ta một vài thứ về nghề báo. Tôi có những ý tưởng. Hắn ta kiêu ngạo về cái gì vậy nhỉ? Chỉ bởi vì hắn đã tự tay gây dựng nên cơ nghiệp hay sao? Hắn ta có thể trở thành một kẻ hợm hĩnh khốn kiếp như vậy chỉ bởi vì hắn ta xuất thân từ Hell’s Kitchen à? Nếu như một người không có may mắn được sinh ra từ Hell’s Kitchen thì đó không phải là lỗi của anh ta! Không một ai hiểu được rằng sinh ra trong nhung lụa cũng là một điều vô cùng bất lợi. Bởi vì mọi người cứ mặc nhiên đánh giá thấp anh, rằng chỉ bởi vì anh sinh ra đã được giàu có, nếu không thì anh sẽ chẳng làm nên trò trống gì. Điều tôi muốn nói là nếu tôi có được những cơ may như Gail Wynand, thì tôi đã giàu gấp đôi và nổi tiếng gấp ba hắn ta bây giờ. Nhưng hắn ta thật tự phụ, hắn ta không nhận ra điều này chút nào!”

Không ai nói một lời nào. Họ nghe thấy trong giọng nói của Mitchell Layton một sự kích động ngày càng tăng. Eve Layton nhìn Toohey thầm cầu cứu. Toohey mỉm cười và bước tới.

“Tôi xấu hổ vì cậu đấy, Mitch,” ông ta nói.

Homer Slottern thở hổn hển. Chưa từng có ai quở trách Mitchell Layton về chủ đề này. Chưa từng có ai quở trách Mitchell Layton về bất kỳ cái gì.

Môi dưới của Mitchell Layton biến mất.

“Tôi xấu hổ vì cậu đấy Mitch,” Toohey lặp lại một cách nghiêm khắc, “vì cậu lại đi so sánh mình với một kẻ đê tiện như Gail Wynand.”

Miệng Mitchell Layton dãn ra thành một cái gì đó gần giống như một nụ cười.

“Ông nói đúng,” anh ta nói khẽ.

“Không, cậu không bao giờ có thể đạt được cơ nghiệp như của Gail Wynand. Vì cậu có một đầu óc nhạy cảm và một bản tính nhân hậu. Những cái đó đã giữ chân cậu, chứ không phải là tiền của cậu, Mitch. Ai quan tâm tới tiền nào? Thời đại của tiền bạc đã qua rồi. Bản chất của cậu quá tốt nên cậu không thể tham dự vào cuộc cạnh tranh khốc liệt của hệ thống tư bản của chúng ta. Nhưng cái thời ấy cũng đang trôi qua rồi.”

“Điều đó là hiển nhiên,” Eve Layton nói.

Khi Toohey ra về thì trời đã muộn. Ông cảm thấy vui vẻ và quyết định đi bộ về nhà. Đường phố vắng lặng, bóng tối của những tòa nhà như lan cả lên trời, một cách cả quyết và trần trụi. Ông nghĩ tới những gì ông đã có lần nói với Dominique: “Một bộ máy nhỏ phức tạp, như xã hội chúng ta… và chỉ bằng việc ấn ngón tay nhỏ bé của mình vào một điểm… vào tâm điểm của tất cả sức mạnh của nó… cô có thể làm cả thành phố này đổ sụp thành một đống mạt sắt…” Ông nhớ Dominique. Ông ước gì cô có mặt cùng ông để nghe cuộc tranh luận tối nay.

Ông cảm thấy sôi lên vì không thể chia sẻ được với ai. Ông dừng lại giữa một con phố yên tĩnh, nhả đầu ra sau vừa cười to vừa nhìn lên đỉnh của các tòa nhà trọc trời.

Một cảnh sát vỗ nhẹ vào vai ông và hỏi: “Khỏe chứ, ông?”

Toohey nhìn thấy những khuy áo và chiếc áo xanh bó chặt trên một lồng ngực rộng, một khuôn mặt lạnh, cứng rắn và kiên nhẫm; một người đàn ông vững chãi và độc lập như những tòa nhà xung quanh họ.

“Đang làm nhiệm vụ phải không, ngài cảnh sát?” Toohey hỏi, âm vang của tiếng cười như ngân dài trong giọng nói của ông. “Bảo vệ pháp luật, trật tự và phép tắc và cuộc sống của con người phải không?” Người cảnh sát gãi đầu. “Ông nên bắt giữ tôi, ông cảnh sát.”

“OK, anh bạn, OK,” người cảnh sát nói. “Ông đi đi. Ai cũng có lúc vượt quá sức chịu đựng.”