Chương 133 Hùng Ca Đại Việt

Tô Giam cho 100 quân cảm tử tinh nhuệ chèo thuyền nhỏ men theo sông Ung Giang tập kích bất ngờ khiến quân Đại Việt có 2 tướng cùng 10 voi chiến tử trận, 100 quân cảm tử của Tống cũng thiệt mạng.

Quân Việt dùng tên có tẩm thuốc độc nhắm lên thành mà bắn khiến quân Tống trên mặt thành chết nhiều. Quân Tống dùng nỏ Thần Tý (một loại nỏ bắn cũng lúc được nhiều mũi tên với sức công phá lớn) để bắn trả khiến quân Đại Việt thương vong nhiều.

Quân Đại Việt không giáp chiến được, lại lui ra xa dùng máy bắn đá bắn vào thành, bao vây không cho quân trong thành Ung Châu ra ngoài thành lấy nước.

Quân Tống ở Quế Châu đến giải nguy cho Ung Châu. Tướng chỉ huy quân viện binh là Trương Thủ Tiết thấy khí thế quân Nam nên không dám sang ngay mà dẫn quân đi đường vòng từ Quế Châu tới Tân Châu, đóng quân ở trại Khang Hòa theo dõi động tĩnh, chuẩn bị tiến quân sang đường vòng nhằm gây bất ngờ.

Lý Thường Kiệt đã tính trước nên cẩn thận cho quân do thám viện binh Tống. Khi quân do thám báo có viện binh đang kéo đến, Lý Thường Kiệt chia quân mai phục ở nơi rất hiểm trở là ải Côn Lôn. Viện binh nhà Tống đến ải Côn Lôn thì bị quân mai phục của Đại Việt tiến đánh úp, quân Tống thua to, Trương Thủ Tiết bị chém ngay giữa trận tiền, các tướng Tống đều bị tử trận.

Quân Đại Việt dùng máy bắn đá và hỏa tiễn bắn vào khiến thành bốc cháy. Nhưng tường thành Ung Châu vững chắc, máy bắn đá không phá hủy được

Quân Tống dựa vào thành cao và chắc khiến quân Đại Việt công phá 40 ngày vẫn chưa hạ được. Cuối cùng Lý Thường Kiệt cho quân mang bao đất đắp dưới chân thành cho cao lên đến tới mặt thành. Quân Việt đi theo bao đất tràn vào thành, quân Tống bại trận.

Sau 42 ngày công phá quân Đại Việt mới chiếm được Ung Châu, thiệt hại 15.000 quân. Chiếm được Ung Châu. Lý Thường Kiệt cho quân phá hết các kho tàng lương thảo, cùng quân nhu của Tống, dùng đá lấp sông Ung Giang, một tuyến đường thủy huyết mạch quan trọng.

Để đánh lạc hướng quân Tống khi rút về nước, tránh bị đuổi theo, Lý Thường Kiệt phao tin đang chuẩn bị quân tiến đánh Tân Châu. Quan giữ Tân Châu là Cổ Cắn Lạc nghe tin sợ hãi bỏ thành mà chạy. Tháng 3/1076 Lý Thường Kiệt cho quân rút về.

Sử ta chép rằng từ mùa đông năm trước đến tháng 5 năm sau, lính và dân Tàu bị chém giết tử thương hơn 10 vạn. bắt sống mấy trăm vạn dân đem về. đạo binh ung dung kéo về, quân tống khiếp vía không dám đuổi theo.

Năm 1241 dân Thổ, Mán từ Tống kéo sang biên giới Đại Việt cướp phá. Vua Trần Thái Tông sai đốc tướng Phạm Kính Ân mang quân dẹp loạn, phá được quân Thổ, Mán, đồng thời vượt biên sang đất Tống đánh thẳng vào hang ổ rồi rút về.

Cuối năm 1241 vua Trần Thái Tông thân chinh vượt qua Khâm Châu, Liêm Châu đánh các trại Vĩnh An, Vĩnh Bình của nước Tống. Đại Việt Sử ký Toàn thư ghi chép lại như sau:

“Vua thân hành cầm quân đi đánh các trại Vĩnh An, Vĩnh Bình của nước Tống phía đường bộ, vượt qua châu Khâm, châu Liêm, tự xưng là Trai Lang, bỏ thuyền lớn ở trong cõi, chỉ đi bằng các thuyền nhỏ Kim Phụng, Nhật Quang, Nguyệt Quang. Người châu ấy không biết là vua, đều sợ hãi chạy trốn. Đến sau biết là vua mới chăng xích sắt giữa sông để chặn đường thủy. Khi trở về, vua sai nhổ lấy vài chục cái neo đem về.”

Năm 1266, vua Trần Thánh Tông chỉ huy thủy binh tiến đánh đến tận núi Ô Lôi (huyện Khâm thuộc tỉnh Quảng Đông ngày nay). Thời gian này đang xảy ra cuộc chiến giữa quân Mông Thát và nhà Tống, tình cờ trong cuộc tiến binh này, quân nhà Trần biết được âm mưu chuẩn bị tiến đánh Đại Việt của quân Nguyên. Sau đó nhà Vua củng cố xây dựng quân đội sẵn sàng chống giặc.

Quân Mông Cổ đánh bại nhà Tống, lập ra triều Nguyên. Năm 1285 hoàng tử Thoát Hoan đưa hơn 50 vạn đại quân tiến đánh Đại Việt. Nhưng khi đi hung hăng bao nhiêu thì lúc bỏ chạy trở về nhục nhã bấy nhiêu, Thoát Hoan phải chui vào ống đồng để tránh tên của quân Đại Việt.

Quân Nguyên chạy trối chết qua được biên giới đến châu Tư Minh tưởng đã yên, nào ngờ bị Hưng Võ Vương Nghiễn và Hưng Hiếu Vương Úy đã vượt biên giới từ trước chở sẵn tiến đánh. Quân Đại Việt tiến sâu vào châu U Minh để đánh đuổi khiến quân tướng nhà Nguyên phải tháo chạy thoát thân.

Năm 1313 quan lại nhà Nguyên cho lấn đất và cướp bóc. Vua Trần Anh Tông cho 3 vạn binh vượt biên giới tiến đánh vào Vân Động, châu Trấn Yên, sau đó tấn công các xứ Lôi Động, Tri Động và châu Quy Thuận, cuối cùng là châu Dưỡng Lợi (nay thuộc Quảng Tây).

Sự kiện này “Nguyên sử loại biên” của Trung Quốc và “Khâm định Việt sử Thông giám Cương mục ” có ghi chép như sau:

Lúc ấy, viên Tri châu Trấn An nhà Nguyên là Triệu Giác bắt người châu Tư Lang nước ta, lấy mất một lọ vàng, và lấn hơn một nghìn khoảng ruộng. Nhà vua bèn sai quân sang đánh châu Quy Thuận và châu Dưỡng Lợi nhà Nguyên, nói rõ là cốt sang đánh để báo thù. Nhà Nguyên sai viên thiên hộ Lưu Nguyên Hanh sang dò xét… rồi đưa công điệp sang ta nói: “Trước kia, nhà Hán đặt ra chín quận, danh giáo hóa của Trung Quốc đã tràn lan tới. Huống chi, An Nam đối với Trung Quốc, nào là dâng địa đồ, nào là nộp lệ cống, danh phận trên dưới đã phân minh, Trung Quốc đối với An Nam, thì ban cho một cách đầy đặn không kể đến việc đáp lại đơn sơ, cái ơn huệ yên ủy người phương xa thật là hết sức. Như thế thánh triều có phụ bạc gì quý quốc đâu! Thế mà bây giờ sao lại tự nhiên gây ra sự không yên lành, dùng sức ngông cuồng để mở rộng bờ cõi…”

Vua Trần Anh Tông hồi đáp rằng: “Đấy là những người nhỏ mọn ở ngoài biên giới tự làm việc không yên lành, nước tôi biết thế nào được việc ấy”. Đồng thời sứ giả mang thư cũng nói thêm rằng: “Định lại bờ cõi và nghiêm sức quan lại ở biên giới không được xâm phạm lẫn nhau như thế mới giữ được sự yên ổn lâu dài ở ngoài biên giới”.

Vua Nguyên đồng ý, sai người đem sắc thư đến dụ bảo, quân Đại Việt mới đồng ý lui binh.

Tranh chấp đầu tiên giữa nhà Minh và Đại Việt thời hậu Lê diễn ra vào năm 1438 tại châu An Bình, Tư Lăng (nay thuộc Quảng Tây của Trung Quốc) và châu Tư Lang Hạ (nay thuộc Cao Bằng, Viêt Nam). Hai bên đưa quân vượt biên tiến đánh lẫn nhau.

Theo “Minh sử” và “Minh thực lục” có ghi chép rằng: Vùng châu An Bình, huyện Long Châu, phủ Thái Bình (Quảng Tây) và châu Tư Lăng bị thổ quan châu Tư Lang của Đại Việt là Nông Nguyên Hồng xâm lấn, chiếm 2 động và 21 thôn.

Sách “Bang giao chí” của Phan Huy Chú có ghi lại nội dung thư của Lê Thái Tông gửi Tu Bố chính Quảng Tây cho rằng do chính thổ quan châu An Bình và châu Tư Lăng bên Trung Quốc đánh lấn châu Tư Lang của Đại Việt trước.

Hai nước đã có nghị đàm giải quyết nhưng không có kết quả. Đến năm 1447 hai nước mới thống nhất 11 thôn thuộc về Long Châu của nhà Minh, 6 thôn thuộc về Hạ Tư Lang của Đại Việt.

Năm 1479 giặc cướp từ biên giới nhà Minh hay lấn qua cướp phá của người Việt. Vua Lê Thánh Tông cho 800 quân đánh đuổi giặc cướp rồi đuổi theo sang tận huyện Mông Tự (Vân Nam) dựng doanh trại ở đó. Các quan địa phương nhà Minh phải đến thương thảo, quân Việt mới rút trở về.

Năm 1480, tình hình biên giới có chiều hướng căng thẳng khi rất nhiều quân cướp từ biên giới nhà Minh hay kéo sang tàn phá làng xóm người Việt, tổng binh tri Bắc Bình của Đại Việt là Trần Ao sai Đào Phu Hoán đem 600 quân đánh vào Cảm Quả, chiếm được ải Thông Quang (thuộc Quang Lang, Ôn Châu, Trung Quốc) rồi tiến vào Ban Động dựng rào chắn, rồi tâu rõ sự việc cho triều đình. Sau khi hai bên thương thảo với nhau, quân Việt mới rút quân trở về.

Trước những động thái cương quyết bảo vệ lãnh thổ trước những động thái xâm lấn từ phương Bắc, thậm chí sẵn sàng vượt biên tiến đánh khi cần thiết. Vùng biên giới phía Bắc từ năm 1480 trở đi trở nên yên ổn hơn, các toán cướp cùng quân nhà Minh không còn dám tùy ý tràn sang lấn chiếm cướp phá như trước đây nữa.

Năm 1647 Chúa Trịnh hạ lệnh cho hai tướng Lĩnh Trịnh Lãm và Ngô Sĩ Dinh đem quân sĩ và 300 chiến thuyền ra cửa Vân Đồn, dù không thu phục toàn tỉnh củng chiếm được mấy châu quận ven viển giáp biên giới.